Informatie voor overlevers van georganiseerd sadistisch misbruik die overwegen voor de Commissie Hendriks te getuigen, en voor overige geïnteresseerden.
Aline Terpstra, 29 januari 2022
Open brief aan overlevers van georganiseerd sadistisch misbruik,
Misschien heb jij de stappen die de Commissie Hendriks gezet heeft tot nu toe niet helemaal kunnen volgen. Ik heb deze op de voet gevolgd. Daarom wil ik een aantal feiten hieronder voor je op een rij zetten. Zodat je je keuze om al of niet met de commissie te gaan praten, beter kunt afwegen.
Op 25 maart 2021 werd door minister Grapperhaus, zonder enig overleg met belangengroepen van slachtoffers, de Commissie Hendriks ingesteld, bestaande uit voorzitter dhr. Hendriks en lid mw. Slotboom. De commissie staat onder volledig toezicht van de minister van Justitie, zoals vastgelegd in het instellingsbesluit. Een greep uit de woorden en daden van de commissie sindsdien.
- Commissie weigert belangenorganisaties te betrekken in keuze nieuwe commissieleden
De commissie negeerde dringende verzoeken van belangengroepen voor slachtoffers van georganiseerd sadistisch misbruik om betrokken te worden bij de keuze van nieuwe commissieleden. De commissie draait haar hand er niet voor om om de invloed van Justitie in de commissie nog te vergroten door de aanstelling van Daniëlle Lako, secretariële ondersteuning vanuit Justitie en Hanneke Schönberger, senior onderzoeker. Van de laatste zegt de commissie dat zij pas sinds haar aanstelling in de commissie werkt voor Justitie en Veiligheid. Dit is misleidend. Want haar LinkedIn-profiel vertelt dat zij van 2019 tot 2020 Senior Inspector was bij de Inspectie van Justitie en Veiligheid.
- Voorzitter Hendriks voorvechter van vermeende belangen pedoseksuele plegers
De commissie luistert niet naar het dringende appèl van belangengroepen om de voorzitter, dhr. Hendriks, te vervangen. De belangengroepen doen dit appèl om meerdere redenen, maar ook vanwege zijn pleidooi om kinderpornobeelden te gebruiken voor wetenschappelijk onderzoek naar terugval bij daders van pedoseksuele misdrijven.
Terecht schreef belangenvereniging Spotlight: ‘naast dat dit ethisch gezien ver over de grens is, is voor ons het belangrijkste punt dat het getuigt van een enorm gebrek aan empathie voor de slachtoffers van seksueel misbruik.’
Recent kwam bovendien nog een artikel boven water waarin dhr. Hendriks op bizarre gronden beweert dat het verbod op de pedofielenvereniging Martijn kans op kindermisbruik kan vergroten. Terwijl het expliciete doel van de pedofielenvereniging was om seksueel misbruik van kinderen maatschappelijk en wettelijk aanvaardbaar te maken.
- De commissie creëert vanaf het allereerste begin LEBZ-achtige ruis
Deze commissie zou in lijn met de feitelijke bevindingen van Argos (overlap in getuigenissen) onderzoek doen naar aard en omvang. Dhr. Hendriks creëert al vanaf het begin de gebruikelijke ruis, die ook de LEBZ veelvuldig creëert, als het gaat om georganiseerd sadistisch misbruik. Hij geeft in zijn eerste interview opnieuw ruim baan aan het gedachtengoed dat herinneringen verzonnen worden of door therapeuten aangepraat. Er zou onderzoek gedaan worden naar aard en opvang. Het direct oprakelen van de gedachte dat cliënten of hun therapeuten verhalen verzinnen, is het creëren van ruis. Dit mantra is geïntroduceerd door de False Memory Movement, die medeoorzaak is dat goed wetenschappelijk onderzoek stagneert en aangiftes niet serieus worden genomen. In lijn daarmee gaat de commissie eerst uitgebreid in gesprek met ouders die zich vals beschuldigd voelen zoals de werkgroep Fictieve Herinneringen. Dit doen ze nog voordat er ook maar één slachtoffer is geïnterviewd.
Ongetwijfeld bestaan er valse aangiftes van ritueel misbruik. Er bestaan ook valse aangiftes van inbraken, boedelschade en zelfs keihard bewezen onware bekentenissen van mensen die zich melden als dader van een gepleegde moord.
Maar als je onderzoek gaat doen naar aard en omvang van georganiseerd sadistisch misbruik is het bizar om te starten bij mogelijk valse aangiftes. Ter vergelijking, als je onderzoek wilt doen naar de psychische gevolgen van werkeloosheid, begin je ook niet met het interviewen van het UWV over uitkeringsfraude. Je begint met het interviewen van werkelozen en hun omgeving, en hooguit aan het eind besteed je wat aandacht aan het gegeven dat er ook uitkeringsfraude bestaat.
Er is hier overduidelijk geen sprake van onbevooroordeeld luisteren naar getuigenissen van slachtoffers en het zoeken van overlappende verklaringen, wat Argos wel deed.
- Commissie maakt zich niet hard voor het onderzoeken van omvang
De commissie gaat de omvang niet onderzoeken. Juist die is essentieel. Als er geen zicht is op de omvang en geen zicht op posities binnen justitie waar aangiftes mogelijk gesaboteerd worden, kan er op het gebied van opsporing geen echte vooruitgang worden geboekt. Want aangiftes die door gewone politiemensen serieus worden genomen, kunnen dan wellicht door het hoger niveau gesaboteerd worden. Het gegeven dat de afgelopen deccenia zoveel rechtsprocedures tegen van seksueel misbruik beschuldigde hooggeplaatsten in de doofpot leken te verdwijnen, mag niet worden vergeten.
Minister Grapperhaus haalde de omvang uit de onderzoeksopdracht. Toen in de commissievergadering van Justitie en Veiligheid minister Grapperhaus onder druk toezegde dit alsnog te zullen laten onderzoeken door de commissie, wurmde de Commissie zich er met hulp van de mistige redenering van het WODC onderuit.[1] Een commissie met compassie voor slachtoffers zou deze kans juist hebben aangegrepen om alsnog de essentiële omvang te betrekken in het onderzoek.
- Zelfs gesprek over randvoorwaarden veiligheid slachtoffers wordt gecanceld!
Op 13 december 2021 had de Commissie een gesprek gepland met belangenorganisatie KTGG om te spreken over het waarborgen van veiligheid van de slachtoffers. Op 6 december stuurden zij een brief naar de KTGG. Dit was een dag voor de stemming in de Tweede Kamer over de motie naar echt onafhankelijk onderzoek. De Commissie Hendriks schreef: ‘We hebben gekeken naar de voorwaarden die jullie stellen om slachtoffers te kunnen spreken. Met name de voorwaarden op pag. 3 van jullie stuk ‘Het horen van overlevers door de Commissie Hendriks’ vormen een te groot struikelblok. Deels omdat deze niet door ons ingewilligd kunnen worden en deels omdat het zaken betreft waar wij geen invloed op hebben. (…) Gezien het bovenstaande achten wij een gesprek op 13 december niet noodzakelijk.’ Verdere toelichting ontbrak. Het stuk waarnaar verwezen wordt, bevat heel reële voorwaarden voor de veiligheid van slachtoffers en verslaglegging. Het is te bizar voor woorden dat de commissie zelfs het gesprek hierover weigert.
En last but not least, voor dit onderzoek geldt: baat het niet, dan schaadt het wel. Een risico nemen dat niets oplevert, schaadt jou. Maar er is meer.
Ten eerste, een slecht onderzoek dat wel gewicht krijgt, schaadt de publieke opinie. Er kan opnieuw gezegd worden ‘er is grondig onderzoek gedaan, maar we kunnen maar niet vaststellen of het waar is of niet’. Publiek dat zich verder niet verdiept, neemt aan dat het kennelijk geen doen is om zicht op de waarheid te krijgen en gaat over tot de orde van de dag.
Ten tweede, het is zonneklaar dat dit onderzoek geen informatie gaat opleveren over de omvang van het dadernetwerk. Ook niet over de mogelijke posities binnen politie en Justitie waar zich daders bevinden. De omvang van het netwerk wordt immers expliciet niet onderzocht en het is ook niet de bedoeling dat slachtoffers specifieke informatie geven zoals daders en locaties. Het onderzoek gaat dus juist minder informatie opleveren dan wat Argos neerzette.
Maar de commissie heeft wel als taak een meldpunt op te zetten. Als zicht op bovenstaande zaken ontbreekt, kan dit wellicht leiden tot een nieuw centraal justitiemeldpunt waar het dadernetwerk zijn voordeel mee zou kunnen doen, zoals het gemakkelijk traceren en binnen het netwerk afstraffen van slachtoffers die praten. Slecht onderzoek dat wel serieus genomen wordt, is dus wel degelijk schadelijk.
Het was na de vorige onderzoekscommissie van Justitie (1994), dat de LEBZ werd opgericht (1999). En zoals jullie weten heeft het bestaan van de LEBZ de rechtsgang voor slachtoffers alleen nog maar moeilijker gemaakt.
Beste overlever, het is de aller- allerhoogste tijd dat de gruwelijke misdaden die ook tegen jou gepleegd zijn, aan het licht komen. De krachten die dit willen tegenhouden schijnen immens. Uiteindelijk zal waarheid en recht toch zegevieren. Maar deze commissie is niet een weg daartoe.
[1] Dit was de tekst van de commissie aan het KTGG: ‘Zoals je bekend heeft Minister Grapperhaus op 25 maart 2021 in een brief aan de voorzitter van de Tweede Kamer aangegeven dat het WODC twijfels uit over het wetenschappelijk gehalte van de voorgestelde methode die aangedragen werd in de motie. Het WODC gaf aan dan ook geen onderzoek op deze manier te zullen laten uitvoeren. Wel zal het WODC een algemeen onderzoek (laten) doen naar nieuwe methoden en technieken om de omvang van verborgen fenomenen zoals deze in te schatten. Dit onderzoek is nog niet afgerond. Het zou natuurlijk vreemd zijn als onze Commissie meent een dergelijk onderzoek wel te kunnen verrichten en ook vreemd zijn om de bevindingen van het WODC niet af te wachten. Een (zeer ingewikkeld) onderzoek naar de omvang zullen wij om bovengenoemde redenen niet zelf verrichten. Mocht het zo zijn dat de Minister dit alsnog wil, dan ligt het voor de hand dat dit aan een andere partij uitbesteed wordt.’ Zoals ik elders al geschreven heb, is het lariekoek dat er een ‘wetenschappelijk methode’ zou zijn voorgesteld in de eerste motie. Het doorschuiven van ‘omvang’ naar een andere commissie die eerst onderzoek gaat doen naar methoden, riekt naar een mistige vertragingstactiek.
Nederlands 
English (UK)